Praha

Hermelín, hvad er nú thad?
Fyrsta sinni er ég bragdadi thann undarlega rétt var ég med Audi á Kaffi 14. Ég var svöng en ekki var margt ad snaeda thar annad en týpískir tékkneskir barréttir, svo sem hermelín og utopenec (pylsa). Nú, ég pantadi hermelín og viti menn, á diski kemur heilt, kringlótt ostsstykki, líkast camembert eda thvílíku. Badadur olíu og lauk og braud í körfu fylgdi med. Ég verd ad segja ad ég var ekki of hrifin af thessum rétti. Fannst ég verda sem ostur ad innan og fannst skrýtid ad borda heilt marinerad oststykki med hnífapörum.
Naest er ég bragdadi thennan rétt var ég stödd úti á landi med Tékkahóp. Bar thá annad vid. Osturinn var mjúkur undir tönn og ákaflega lystugur í alla stadi. Marineringin hafdi heppnast mun betur en á Kaffi 14, en kannski var hann bara of ungur thar.
Sídan hef ég bragdad hermelín vída. Nú sídast í gaer, og held ég svei mér ad thar hafi ég dottid nidur á besta hermelíninn í Prag. Og hvar haldidi? Nema á Billjardklúbbnum, nokkrar húsalengdir í burtu!!! Osturinn er skorinn til helminga eftir endilöngu og oft eitthvad krydd sett inní, sídan er hann látinn liggja í olíu med lauk og kryddi og hvad veit ég. Í hermelíninn á billjard hafdi verid settur hvítlaukur! MMM..... Og svo var hann greinilega búin ad liggja lengi í olíunni.. Látid Hermelín ekki framhjá ykkur fara og laerid ad meta ost med olíu.

Thad er ekki alltaf svo audvelt ad fara. Jafnvel thad erfidasta sem fólk gerir. Og nú er ég haegt og rólega byrjud ad kvedja Prag. Ég hef gert mér grein fyrir hvers ég mun sakna mest og thad er einfaldlega ég sjálf í Prag. Thessi litla mynd af mér og mínu litla, mátulega lífi í thessum litla bae. Versla í Normu, standa í sporvagni, hlaegja ad hundum, sjá drukknar konur detta nidur stiga og hjálpa theim ad standa á faetur, neydartilfinningin sem ég fae í hvert sinn er sjúkra- eda brunalidsbílar bruna framhjá á ógnarhrada med vaelandi sírenum og mér finnst ég vera stödd í framhaldsthaettinum "Á milli lífs og dauda", láta mala fyrir sig kaffibaunir frá Afríku eda Sudur-Ameríku sérstaklega í einn bolla af kaffi sem ég drekk á stadnum vid stóran glugga og maeni á götulífid, fara út ad hlaupa, hreystin uppmálud, á morgnana, tala tékknesku og nota ord einsog: sko, hérna, örugglega, jeminn, thad er aldeilis, leita ad besta hermilíninum, kenna íslensku en geta samt ekki útskýrt hvers vegna lýsngarord í kk. hafa veika beygingu.., hafa komist ad tví ad Florenc er bara örstutt frá midbaenum, en í fyrra fannst mér ad Florenc hlyti ad vera sudur í Kópavogi midad vid Kringluna, fá sér bjór vid hátídleg taekifaeri og fara á útihátídir, finna nýjan bar, hafa taekifaeri til ad borda ógedslega óhollan, tékkneskan mat fyrir 25kr, fara í bíó og áfram maetti lengi telja í thessari vaemnu nostalgíu.
Lífid leidir mann áfram, og ef til vill aftur hingad einhvern daginn...
Fyrir thá sem eru á leidinni til Prag maeli ég med eftirfarandi áhugaverdum og ekki mjög túristískum stödum: Vítkov, minnismerki um Jan Zizkov spölkorn frá Florenc(metro, tram, straetó), Olsanské hrbitovy-gydingakirkjugardur - metrostop Želivského, útihátídin Mezi Ploty, haldin sídustu helgina í júní.. ég tharf greinilega ad fara ad opna ferdaskrifstofu!

harðdal setur inn kommenta kerfi að ósk Tinnunnar sigurðar.
þú verður að hafa sömu orðin (komdu nú að kveðast á) og á Tinnuli blogginu vegna þess að þetta er gert á sama "account". ef þú vilt Endilega hafa einhver önnur orð en hin frómu "komdu nú..." þá verðuru að skella upp öðrum "account" hjá haloscan.com
-góðar stundir

Tvhottaélin er nidri í kjallara. TIl ad fá adgang ad henni verdur ad rádfaera sig vid fraukurnar í Vratnice, afhenda kolejenkuna í stadinn fyriri lykla ad ganginum og thvottahúsum 4 eda 5. Thegar thangad kemur er thar idulega talsverdur thvottur á snúrum. Gefst thar med taekifaeri til ad virda fyrir sér flíkur félaga sinna, buxur, vesti, braekur...
Hent er í vél sem fyrst frá thví lyklarnir hafa verid afhentir, thví hér gildir tímagjald.. Og svo skakklappast upp í herbergid sitt og sitthvad dundad thar til mál er ad linni.
Komid madur ad vélinni á sídasta snúning, má tylla sér á stólkorn. THarna gefst stund nýtanleg til margra hluta, t. d. augnaefinga, grindarbotnsaefinga, jafnvel Feldenkreisaefinga.
Hugurinn fer thó fljótt aftur á sveim um blauta boli, turra sokka og loks klárar élin. Thá getur madur farid ad hengja á snúrurnar sín innstu klaedi og berad sig thannig fyrir hinum.

Klukkan, eda síminn, fer allt í einu ad hringja helmingi haerra og thá vakna ég. Hringingin hefur varad í 6 mínútur sídan klukkan 06. Ég man strax ad ég er ad fara ad vinna og er svo sem ekkert grútsyfjud. Samt frekar ókunnugleg útlits í speglinum.
Hef mig á faetur audveldlega. Te. Andlitsthvottur. Appelsína. Tannburstun. Klukkan er 06 50 thegar ég kem út. Tek sporvagn nidur á Námestí Republiky. Thar gengur túristagrúppa á leid í morgunverd á Café Nordica beint í veg fyrir mig og ég elti hana inn á kaffihúsid. Allt á fullu. Geng í flasid á Kamillu. Upp á loft, fer í Rapter Center bolinn og inniskó. Nidri í eldhúsi eru Henja og Andrej ad brjóta saman skinku- og ostasneidar og rada á bakka. Ég sker braud ad fyrirskipan Kamillu. Kamilla er minn naesti yfirmadur og elskar ad skipa fyrir. Hún er samt indael thótt hún eigi svona grybbuhlidar. Ég myndi sjálfsagt sýna mínar óspart ef ég vaeri yfirmadur Henja...
"Jaeja Tinna" segir Henjo. Býst líklega vid fréttum, hvernig ég hafi thad, svo ég svara:"ekkert sérstakt." Hann jánkar. Segist sko vera búinn ad fá alveg nóg. Átti ad vera í fríi um helgina og ég skil vel ad hann sé fúll. Fýlan hans er thó theim eiginleikum gaedd ad hún virdist ekki smita skap hans.. hann er bara pirradur yfir óréttlátu vinnuhlutfalli, en alls ekki endilega í vondu skapi samt. Búinn ad vinna á hverjum degi í heilan mánud! Hef reyndar lúmskan grun um ad hann sé samt alls ekki búinn ad vinna tharna lengur.

Á Íslandi bora margir í nefid, sér til gagns og gamans. Flestir kjósa tó ad vera einir vid tessa idju, og er tad lítt tekkt ad menn sjáist saman í hóp vid tessar adstaedur. Törfin fyrir ad bora í nefid laedist ad manni í gegnum undirmedvitundina, og ádur en nokkud verdur vid rádid fer fingur ad seilast innfyrir nasavaenginn og farinn ad leita ad einhverju tar fyrir innan.
Segja má ad tad sé ákvedid gáfumannsmerki ad grafa svo í nös sér. Tad táknar ad vidkomandi sé í tungum tönkum, afslappadur, og med hugann vid eitthvad mjög sérstakt og sérlega mikilvaegt. Sé vidkomandi fagmadur í athöfninni fer hann brádlega ad hnoda kúlu milli vísifingurs og tumalfingurs og skýtur henni svo ad endingu eitursnöggt útí loftid.
Tetta ferli endurspeglar í rauuninni hugsunina eda hugmyndina sjálfa sem bjó um sig í heilanum í fyrstu. Fyrst er hún hugleidd, raedd hid innra (borad í sjálft nefid), tá tarf ad fullmóta hana (kúlan hnodud) og loks er hún framkvaemd (kúlunni skotid á loft), med teim haetti ad vísifingri (sem á tví augnabliki myndar hring á móti tumalfingri) er spyrnt eitilhart frá tumlinum.
Í Evrópu hafa menn ekki vanist tví ad mála sinn innri mann svo augljóslega á vegg, t.e. ad láta uppi snilligáfu sína med tessum haetti. Teir kjósa heldur ad álíta tetta hinn armasta vidbjód sem ekkert á skylt vid mannasidi. Og tad er fleira sem teir kannast ekki vid í sínum sidabókum. Teir kunna hvorki vid hinar hressilegu raeskingar né medfylgjandi hráka, sem löngu eru ordnar alraemdar sem séríslenskt fyrirbaeri. Margir hafa gert tann sid ad sínu helsta persónueinkenni ad soga slím sem hefur myndast í munnholi, nefi eda hálsi, hressilega nidur í munn eda upp, allt eftir tví hvar ,,efnid“ er stadsett, og hraekja svo öllu saman sem lengst. Talid er ad tessi athöfn eigi uppruna sinn ad rekja til íslenskra baenda sem löngum tugdu skro og spýttu, sér til daegradvalar.
Vissulega maetti faera rök fyrir tví ad snyrtileg lausn á bádum athöfnum (horbor og raeskingar med tilheyrandi hráka) sé hid evrópska snýtubréf sem fólk veifar hér á hverju horni sem í brádum lífsháska vaeri. Tví skal heldur ekki neitad ad oft hefur tad komid sér vel í tessu landi ad hafa slíkt vid höndina á salernum.. En Íslendingar eru líklega enn ekki ordnir nógu pjattadir til ad skeina sér í framan.
Margar atferdir má nota til ad losa sig vid munnholsslím ýmis konar. Jafnvel gengur fólk svo langt ad breyta mataraedi sínu og lífsstíl í tágu slímmyndunar í talfaerum, med gódum árangri.
Ég minnist tess ad hafa laert í Harmahlídarkórskyldunni ad erti mann eitthvad í hálsi á ögurstundu tónleikanna skyldi madur slaka á, láta sem ekkert vaeri og kyngja.

SNÝTINGAR


Á ferdum mínum um Evrópu í gegnum árin hef ég ordid vör vid ad annar hver madur, ef ekki hver einn einasti, ber gjarnan í vasa sínum snýtuklúta úr bréfi, snyrtilega samanbrotna og innpakkada í plastumbúdir.
Hefur mér tótt tessi sidur neasta hégómlegur, og öllu verri sá háttur er hafdur er á er menn hefja upp nef sitt og snýta frá sér allt vit sem hressilegast. Helst hef ég ordid vitni ad tessu á opinberum stödum, svo sem í samgöngufarartaekjum, á kaffihúsum og á götum úti.
Smám sem hefur mér ordid ljóst ad sú adferd sem byggir á öndverdri taekni, teirri ad koma efnisvökvanum lengra upp í nefid heldur en út (og tá jafnvel alla leid ofaní munnholid og tadan nidur í maga, ellegar eda út um munnopid), og tídukud hefur verid á Íslandi frá landnámsöld, tykir beinlínis dónaleg.
Hef ég tví nýverid tekid uppp tennan evrópska sid og fer nú aldreigi út úr húsi án tess ad vera vopnud a. m. k. 10 snýtubréfum. Sá er hins vegar gallinn á, enn sem komid er, ad ég á heldur erfitt med ad venja mig á ad snýta mér á almannafaeri. Tessi athöfn er tad svaesin og persónuleg í mínum augum, ad ég fer allt ad tví hjá mér ad turfa ad gera slíka adför ad nefi mínu og tad opinberlega. Einkum hrjádi tad mig mjög ad ég var fjarska kvefud og turfti ad vidhafa tennan verknad sí og ae, og var auk tess um mikid magn ad raeda í hvert sinn. Hafdi ég nýverid setid á kaffihúsi med ungum manni í tessu kvefada ástandi. Tó ég reyndi hvad eftir annad ad snýta mér snyrtilega fyrir framan hann, leid mér ávallt eins og ég vaeri hreinlega ad hraekja framan í manninn. Tók tó steininn úr tegar langt var lidid frá sídustu snýtingu, og tekid ad snörla í mér einsog vatni sem er rétt komid um sudumark, ad félagi minn otadi ad mér sínum snýtubréfspakka eitursnöggt. Tessi vidbjódslega sjálfsnidurlaeging gerdi naerri tví útaf vid mig.
Raeddi ég tetta vandamál vid herbergisfélagann minn, og lýsti fyrir henni menningarlegum muni snýtinga hér og á Íslandi.
Vinkona mín tjádi mér ad athöfn tessa yrdi ad framkvaema af haefilegum tokka, med léttum, hrödum hreyfingum, „naestum eins og ad spila á flautu“ sagdi hún med stórkostlegu látbragdi. Vid tetta féll mér allur ketill í eld og sagdi ad ég vari enn svo mikill byrjandi í listinni ad mér finndist andlit mitt jafnan saurgad slími eftir hvert sinn sem ég reyndi ad snýta mér fyrir framan adra manneskju, auk tess sem hljódum teim er ég gaefi frá mér maetti betur líkja vid tokulúdur á skipi sem er ad leggja úr höfn heldur en snotra flaututóna. Ég lýsti fyrir henni ad sá „dónaskapur“ ad sjúga upp í nefid vaeri eitt af persónueinkennum Íslendinga. Setningar á bord vid: „„Já“ sagdi hún, og saug upp í nefid“ vaeru t.d. mjög algengar í íslenskum skáldskap og bókmenntum almennt. Vid tad hló hún og vid bádar ad tessum undarlegum samraedum.

(2003)

Lestir eru furduleg fyrirbaeri.
Thó eru lestarstödvar ennthá merkilegri. Thaer tjóna umfangsmiklum og undarlegum samfélagslegum thaetti, sérstaklega í stórborgum. Ad lestarstödvum ladast alls kyns midur vel tjódfélagslega staddir hópar. Fyrir utan thá ferdmenn og hid ýmsa starfsfólk tjónustu theirrar er lestarstödin býdur upp á. Lestarstödvar eru yfirleitt kaldranalegar og beinlínis kaldar og ósjarmerandi ad flestu leiti. Enginn vill vera lengi á lestarstöd. Thá er nú skárra ad vera á flugvelli.

Um bord í lestum trífst svo aftur allt annar heimur. Heimur sem fólkid sem "býr" á lestarstödinni hefur kannski og mun aldrei kynnast. Lestir eru eilítid meira adladandi og sjarmerandi. Thaer geta verid vettvangur nýrra kynna, gledi og sorga, tví tjófar thrífast vel í lestum. Eitt sinn fór ég ad gráta í lest, thá var ég ad koma inn í Tékkland frá Rúmeníu í gegnum Ungverjaland. Tveir löggumenn vildu ad ég borgadi theim peninga fyrir ad vera med útrunna vegabréfsáritun. Ég var sem betur fer ekki med krónu á mér og their fóru eftir ad hafa rifid vid mig kjaft. Thegar their voru farnir fór ég ad skaela. Svona getur nú verid erfitt ad vera í lest.
Lestir í Evrópu eru yfirleitt trodfullar. Thá reynir á kurteisina, madur sér eitt laust saeti og spyr hvort madur megi setjast. Svo situr madur- yfirleitt thögull- á medal ókunnugra manneskja. Stundum horfist madur í augu vid einhvern. Margir lesa og vilja vera í fridi.
Á leidinni til Prag nú í febrúar var ég ein í klefa med dönskum afa. Sá vildi nú aldeilis spjalla alla leidina. Og gerdi thad. Hann var á leid til Prag í viku til ad aefa tékkneskuna sína - en hann var ad laera tékknesku í Danmörku. Hann taladi mörg önnur mál. Vid fengum okkur kaffi og hann gaf mér flödebollur. Seinna tók ég fyrir hann lagid á gítar og hann hjálpadi mér ad bera töskurnar út úr lestinni. Svona getur verid hentugt ad kynnast fólki.
Eftirfarandi er úr dagbók minni, ritad 2. 2. 2004, í lestinni á leid til Prag:

Nú er ég í Thýskalandi í lest. Madurinn á móti mér er mikill áhugamadur um tékknesku og laerir hana í Århus. Thad er fyndid ad spjalla svona vid ókunnugan mann en vitaskuld hefur hann sagt mér frá kettinum sínum og allt hvad eina. Saett. Ádan keyptum vid okkur kaffi og vagnskonan var eins og flugfreyja og hellti í vatnsglasid mitt og allt, thótt thad vaeri bara úr plasti.
LOKSINS thögn í klefanum. Madurinn danski les tékkneska málfraedi af miklum mód. Hann talar og talar og gaf mér tvaer hryllilegar flödebollur sem ég hafdi enga lyst á. Svo kom Tjódverji med tvottaefnislykt af nýthvegnum fötum.
Lest thú.

Mér er thad sérstaklega minnistaett er ég heimsótti Prag í fyrsta sinn (júní 2000) hversu illilega mér brá vid rúllustiga borgarinnar, thá sem liggja frá göngum nedanjardarlestanna og upp á götur Prag. Adra eins sjón hafdi ég ekki ádur séd! Stigarnir ýmist helltust nidur í jördina, háir sem fossar Íslands, med ógnarkrafti og hrada, eda steyptust upp sem goshverir, théttstignir af fólki af öllum staerdum og stéttum.
Fyrst í stad vöktu stigar thessir med mér skelfingu og kvída, en fljótlega fór ég ad taka eftir tví hvernig fólk bar sig ad, til ad létt sér ferdalagid um stigana. Their sem voru á uppleid hölludu sér frekar adeins fram á vid á medan their á nidurleid hölludu eilítid aftur.

Sídasta ár var mér jafnan skemmt vid ad nota rúllustigarússíbanann- og stundadi jafnan thá leikfimi ad labba upp thá haestu, mér til styrkingar og heilsubótar. Thad skal tekid fram, ad theim sem hyggjast láta rúllustigann bera sig alla leid, er skylt ad standa kjurrum haegra megin í stiganum, á medan hinir óthreyjufullu hlaupa med stiganum vinstra megin. Thessa reglu tharf ad kenna börnum og útlendingum, ad ekki verdi ótarfa stappa í stiganum.
Á handridum rúllustigans eru litlir takkar med jöfnu millibili, sem thrýsta má á í neyd. Thá stoppar rúllustiginn.
Gerdi ég mér tad oft ad leik ad fitla vid hnappa thessa, einkum ef ég var med vinum, og freistadi thad mín óthyrmilega ad stoppa stigann. Thad gerdi ég thó aldrei. Hins vegar gerdi tháverandi herbergifélagi minn thad, óviljandi eitt sinn.

Rúllustigar eru einnig kjörnir útsýnisstadir mannlífsins. Thad er spennandi ad standa kyrr í stiganum og horfa á fólkid sem streymir úr öfugri átt. Kannski sér madur einhvern sem madur thekkir, kannski einhvern fraegan, kannski einhvern saetan eda fyndinn.
Ad sídustu má enda rúllustigaferdina med tví ad stökkva af stiganum, rétt ádur en hann lendir á jafnsléttu, hvort sem farid er upp eda nidur. Oft naer madur löngu stökki og faer fidring í magann. Thá er nú gaman ad vera til!!

STRÍD HINNA BLENDNU TILFINNINGA

Nú er ég komin aftur ad kjarna málsins.

Ég er komin til Prag, thar sem hamingjan lék vid hárid á mér og kaffibollar glömpudu í augunum mínum. Ég dansadi á milli thunglyndra sporvagna og marglitra metrostödva, thröngra gatna og stórra og vídáttumikilla torga. Ég var frökk og full og líka feimin og hraedd.
Ég upplifdi, sterkt.
Ég grét í flugvélinni á leidinni heim, yfir skilnudum, yfir tímanum sem var lidin og yfir öllum augnablikunum sem aldrei kaemu aftur.

Og nú er ég komin aftur og ég spyr mig: Af hverju?

Ég vissi audvitad ad all yrdi ödurvísi, ný andlit, nýtt... en samt svo ótrúlega kunnuglegt og gamalt í sálu minni.
Ég thekki starfskonurnar á vistinni og thaer kannast sömuleidis vid mig og mitt langa eftirnafn. En andlitin mín, sem voru adalpersónurnar mínar eru ekki lengur hér og thess vegna lídur mér svolítid eins og illa skrifudum karakter í bíómynd.
Ad thekkja allt sitt umhverfi, en vera sjálfur óthekktur, thad er mér gersamlega ný tilfinning!
Best ad spila thá á gítar.

-3. 2 2004-